مصاحبه با استاد شیرمحمد اسپندار بزرگترین دو نی نواز بلوچ

اجراهای موفق و شاهکارهای هنری شان در جشنواره ها و فستیوالهای داخلی و خارجی ، برگهایی زرین به کارنامه افتخارات خود افزودند، بطوری که موفق به کسب دکترای افتخاری موسیقی سنتی از کشور فرانسه، دیپلم افتخار نوازندگی درایران و صدها مدارک، لوح های تقدیر وجوایز ارزنده دیگر گردیدند و همچنین تندیس ایشان و اولین دونلی را در موزه تهران برای آیندگان به یادگار گذاشته اند.

-  مادر و جایگاه نی نوازان نواب شاه یکی از شهرهای استان سند در پاکستان است. هر موقع در کشور پاکستان، در شهر نواب شاه مسابقه برگزار می شد، از من هم دعوت می کردند که در جمع نوازندگان دونلی باشم. در هر مسابقه وقتی که همه نوازندگان نی می نواختند، من می توانستم کارهای آنها را دوباره انجام دهم ولی آنها نمی توانستند کار من را انجام دهند وبنوازند، چون من ساز بلوچی را که می نواختم آنها می‌ماندند و نمی توانستند آن را تقلید کنند. پس من در هر مسابقه به عنوان برنده انتخاب می شدم، تا آخر روزی نوازندگان دونلی اعتراض کردند که اگر شما از اسپندار دعوت کردید، پس دیگر از ما دعوت نکنید، چون او از همه ما بهتر می نوازد.
·  بعد از انقلاب چی، آیا کارها به همان روال پیش رفت؟
-  بعد از اینکه انقلاب پیروز شد، مدتی برای موسیقی مشکلاتی پیش آمد ولی کم کم موسیقی سنتی دوباره رواج پیدا کرد. آقای رضا درویشی که الان رئیس داوران موسیقی کشور است، از افراد حاضر در مراسم شیراز که برای خانم شاه برگزار شد، بودند. مدتی را دنبال من می گردند، از طریق افراد برگزار کننده مراسم و ارگان ها دنبال آدرس من می گردند که آخر سال 1368 به شهر بمپور آمدند و مرا پیدا کردند و از من دعوت کردند که به تهران بروم و من یکسال بعد در سال 1369 به تهران رفتم و آنجا گفتم که ما مردم بلوچ حق و حقوق مان پایمال می شود، حق ما این نیست، حق ما بیشتر از این است، ما از طرف دولت حمایت نمی شویم تا استعدادهای درخشان فراوانی که ما مردم بلوچ داریم شکوفا شود.
·  استاد از کارهای داخل کشورتان برایمان بگویید؟ 

 درداخل کشور در شهرهای مختلف برنامه داشته ام، اما یکی از کارهای به یاد ماندنی ام مربوط به تهران است. در سال 1378 در تهران، در پارک لاله به مدت دو هفته برنامه داشتیم. زمانی که در پارک بودیم، از هر گوشه پارک می رفتیم، یا داخل شهر قدم می زدیم، دانشجویان و دانش آموزان به ما می گفتند: این افغانی ها اینجا چکار می کنند؟ من از این حرف آنها ناراحت بودم ولی این موضوع را در دل خود نگه داشتم، تا شبی که نوبت به من رسید تا دونلی بنوازم. مجری آقای روشن پژوه بودند، بعد از صحبتهای آقای روشن پژوه من میکروفن را گرفتم و آنچه در دلم بود، گفتم و با صدای بلند گفتم: ما بلوچ هستیم و افغانی نیستیم، ما را به کشور بیگانه افغانستان نچسبانید، ما از نژاد برتر آریایی هستیم، این لباس را از زمان پیامبر اسلام داشته ایم. بعد از صحبتهای من همه جمعیت چندهزار نفری حاضر در مراسم، بلند شدند و شروع کردند به دست زدن. در این مراسم آقای مهندس حسینی ( استاندار سابق استان ) و آقای میرشکار فرماندار ایرانشهر هم بودند و بعد از پایین آمدن از جایگاه، آقای حسینی مرا در آغوش گرفت و گفت: آفرین، کار خوبی کردی. آخر همان دانشجویان آمدند و گفتند: دفتر های ما را امضا کن.
 *
·  استاد آیا برای اجرای کارهایتان مشکلی ندارید؟
-  درداخل کشور و استان، چون تحت حمایت فرهنگ و ارشاد هستم، نیازی به مجوز نیست ولی اگر به کشورهای خارجی برای اجرای برنامه دعوت بشوم باید مجوز بگیرم و هماهنگی بشود.
 *·  استاد می گویند دعوت هایی نیز از کشورهای خارجی برای اقامت و اجرای برنامه در آنجا داشته اید، آیا درست است؟
-  بله، درخواست زیادی داشتم که بروم کشورهای خارجی، ولی من قبول نکردم. حتی افرادی نیز همین جا بمپور نزد من آمدند ولی من پیشنهاداتشان را رد کردم. وقتی در فرانسه بودم، از من دعوت شد که بمانم ولی من قبول نکردم. من با خود عهد کرده ام که یک وجب از خاک شهر خود بمپور را با صد کشور خارجی عوض نکنم.
·  در پایان، اگر گفته ای، سخنی دارید، بفرمایید؟
-  تنها آرزوی من این است که بلوچ ها، همان نام آوران و دلاوران و مهمان نوازان گذشته باشند و تقاضای دیگری دارم، اینکه مردم بمپور احترام مرا نگه نمی دارند، مرا نمی شناسند. منی که در داخل و خارج بنام شهر بمپور کسب افتخار می کنم، آنگونه که جاهای دیگر احترام مرا نگه می دارند، احترام مرا نگه نداشته و در حق من کم لطفی می کنند.

گفتگو از:محمد حسین رودینی